Iemand met overmatige controledrang kan zichzelf en de omgeving goed in de weg zitten. Hij of zij wil precies weten wat er gaande is. Waar, wanneer, met wie, waarom en welke andere w-vraag je dan ook maar kunt verzinnen. Alles wordt tot in de puntjes uitgedacht en van tevoren geregeld. Als plan A mislukt, dan is er altijd nog wel een plan B, of C. Regen? Paraplu’s bij de uitgang. Meer mensen? Tent geregeld. Maar controledrang is vermoeiend en werkt ook verlammend, iets wat je dus graag aan wilt pakken als coach!

Het blijft een intrigerend lijntje: wat kan of moet je aan andere mensen, of zelfs aan God overgeven en wat doe je zelf? Voor je cliënt met controledrang een uitdagende worsteling. Loslaten, terugpakken, delegeren, o nee, ik regel het toch zelf wel… Pff, hoe lang houdt iemand het vol? En voor jou als coach is dan vooral de vraag: hoe kun je dit aanpakken? 

Drie tips die je aan je cliënt mee kunt geven:

Tip 1: Onderzoek je angst

Onder de controledrang zit angst. De angst om te falen, de angst om anderen tekort te doen, de angst om niet rond te komen, de angst dat anderen het niet goed genoeg doen, de angst om… vul het zelf maar in. Het is goed om tijd te nemen om na te denken over welke angst er onder jouw controledrang zit. Waar ben je bang voor? En op welke momenten steekt die angst de kop op? Hoe voel je je wanneer je alles onder controle hebt of denkt te hebben? En hoe reageer je als er dan toch ineens iets anders loopt? 

De duivel gebruikt angst om ons te verlammen. En als je spastisch alles onder controle wilt houden, dan ben je niet vrij. Vanuit controledrang reageren mensen sneller geïrriteerd of boos. Ze vinden het moeilijk om God en andere mensen te vertrouwen en kunnen makkelijk burn-out raken, omdat ze alles zelf doen en niets delegeren. Wat vindt je cliënt moeilijk om uit handen te geven?

Tip 2: Laat je perfectie los

Ja, heel vaak is het zo dat iemand met controledrang zelf alles het beste doet (of in elk geval zélf vindt dat hij alles beter kan…). En daarom vindt hij/zij het ook zo moeilijk om te delegeren: je weet nooit of die ander net zo’n goed resultaat levert als jij zou doen… 

Maar stel je cliënt eens de volgende vragen: ‘wat levert jouw controledrang je op? Wat wil je bereiken met jouw streven naar perfectie? Want hoe je ook je best doet, helemaal perfect zal het in deze wereld nooit worden. En je kunt niet alles vóór zijn, zodat er nooit iets mis gaat. Denk eens door: wat zal er gebeuren wanneer er iets mis gaat? En dan? Wat is het ergste wat je zou kunnen overkomen?

Als je ziek bent, dan kun je alleen de hoogstnoodzakelijke dingen nog doen. Stort de wereld dan echt in? Gaat alles helemaal mis? Welnee. Dat valt allemaal best wel mee. En veel dingen zijn ook te herstellen als ze mis gaan. En misschien doen mensen om je heen dingen op een andere manier, maar dat wil niet zeggen dat hun manier niet goed is.’ 

Tip 3: Gun jezelf ontspanning

Dit wordt de grootste uitdaging om mee te geven aan je cliënt, maar het is wel belangrijk! Want mensen met controledrang vinden het moeilijk om te ontspannen. De boog staat continu strak gespannen en dat kost veel energie. Maar is dit ook hoe God wil dat we leven? Nee, God wil juist dat we op Hem leren vertrouwen en dat we vanuit Zijn rust leven. Wat bijvoorbeeld zo bijzonder is aan de Tien Geboden die God gaf, is dat Hij eerst drie geboden geeft over Zichzelf en hoe Hij wil dat we met Hem en Zijn naam omgaan en ons meteen daarna gebiedt om sabbatsrust te nemen. 

Eerst laat God Zijn relationele aard zien (‘Ik ben de HEER, uw God’) en vanuit Zijn liefde voor ons wil Hij dat we rust nemen. Tijd maken om bij Hem te zijn en te ontspannen en genieten. En wanneer je God op de eerste plaats zet in je leven, dan komt er rust en vrede. Omdat je vanuit Zijn perspectief gaat leren kijken naar je leven. Hoe mooi is het wanneer je je cliënt mag leren om te vertrouwen dat God alle touwtjes in handen heeft – en dat hij of zij ze mag loslaten….

En oké, nog een vierde tip

Stel je cliënt de vragen: ‘Hoe zou het voor je zijn als je leven niet langer beheerst zou worden door je controledrang? Hoe zou je je voelen? En hoe zou het voor je omgeving zijn…?’ Want door die vragen hoop je dat ze inzien dat ze het eigenlijk heel graag anders zouden willen hebben. En wanneer die bewustwording er is, zullen ze ook eerder geneigd zijn om de eerder gegeven tips serieus te nemen. 

Welke tip zou jij voor jezelf of je cliënt kunnen gebruiken?
Wil je graag meer inspiratie over bijbels coachen?
Geef je dan op voor het online Coach Event van 8 april!