Pfff… Gek word je ervan,
al die prikkels

Ken je dat moment dat geluiden, geuren of licht je teveel worden? Laatst keek ik naar een programma op televisie en een sportster vertelde dat ze te hard gewerkt had en dat haar lichaam aangaf dat ze even moest ‘stoppen’ waardoor ze niet goed tegen geluiden kon. Als er een sleutel op tafel werd gelegd dan deed het bijna fysiek pijn. Sommige mensen (ongeveer 20% van de bevolking) heeft niet alleen bij oververmoeidheid last van prikkels, maar heeft daar elke dag last van. De één is gevoelig voor geluiden, de ander voor geuren en weer een ander voor allebei.

Prikkels kunnen dus heel overweldigend zijn als je bijvoorbeeld oververmoeid of overspannen bent. Maar ze kunnen ook heftig binnenkomen als je hoogsensitief bent. Je hersenen verwerken prikkels op een andere, meer diepgaande, manier en daardoor ben je er gevoeliger voor. Je merkt de prikkels eerder op en als het écht heftig binnenkomt, kun je er ook écht last van hebben. Prikkels kunnen fysiek pijn doen.

Zo vertelde Carianne het verhaal dat haar zoontje, toen hij nog klein was, in een restaurant kon zeggen dat hij buikpijn kreeg van de muziek en dat hij daardoor écht niet kon eten.

Energievreter

Het gevolg van al die overprikkeling is dat je uitgeput raakt. Als je veel prikkels binnen krijgt die je allemaal moet verwerken en die verwerking verloopt veel diepgaander en dus trager, dan kost het dus heel veel energie. Alle geluiden, geuren en al het licht moet verwerkt worden. Maar ook smaken, woorden en sfeer moeten worden verwerkt.

Het brein verwerkt alle prikkels en normaal gesproken wordt maar een klein deel van alles wat binnenkomt via onze zintuigen ‘bewust’. De rest blijft onbewust. Je zou kunnen zeggen dat bij hooggevoelige mensen meer prikkels in het bewustzijn terechtkomen. Iedereen krijgt de prikkels van alle geluiden, geuren, smaken, lichten, etc. binnen, maar als ze je niet bewust wordt heb je er ook geen ‘last’ van.

Helaas kan ons bewuste brein maar heel weinig informatie tegelijk aan. Als er dus heel veel prikkels in je bewustzijn komen, heb je wel de tijd nodig om die prikkels op een goede manier te verwerken. Logisch dus dat je veel energie kwijt bent hieraan.

Het is ontzettend belangrijk dat je gaat ontdekken voor welke prikkels jij gevoelig bent, want je hebt je energie nodig om in te zetten in Gods koninkrijk. In plaats van moe op de bank bijkomen van een kleine activiteit, mag je energiek actief blijven. Maar dan is het wel belangrijk dat je die energie niet kwijtraakt aan allerlei overweldigende prikkels.

Ik ga ervan uit dat jij ook graag wilt omgaan met alle prikkels in je omgeving, zodat jij in je bestemming kunt wandelen.

tekst gaat onder afbeelding verder…

Hoe om te gaan met prikkels?

Prikkels ‘uitzetten’ kan niet. Mensen maken geluiden, er zijn heel veel geuren, smaken en texturen. Er is licht en er zijn (door de mens uitgevonden en ontworpen) lichtbakken en lichtflitsen.

Als jij alle prikkels wilt gaan ontwijken, dan moet je in een donkere kamer gaan liggen die volledig geïsoleerd is. Dit is voor sommige chronisch zieken de enige oplossing om te kunnen blijven ‘leven’, maar binnen enkele weken in een donkere geïsoleerde kamer kun je geen enkele prikkel meer verdragen en kom je er dus ook nooit meer uit. Ik ken chronisch zieken die in deze toestand hun dagen moeten ‘volhouden’, want meer is het niet. Echt ‘leven’ kun je het niet noemen. Zij kunnen echter niet anders, omdat elke prikkel hen zieker maakt. Zolang je gezond bent, is een donkere kamer dus in ieder geval zeker niet de oplossing.

NATUURLIJKE PRIKKELS

Allereerst weten we dat we veel beter om kunnen gaan met prikkels uit de natuur dan met ‘geïndustrialiseerde geluiden’ (geluiden die gekomen zijn met de industrialisatie -> auto’s, apparaten, radio, mechanische geluiden, etc.). Vogels, de wind door de bomen, krekels en zelfs krijsende apen zijn geluiden die wij veel beter kunnen verwerken. Als je dus merkt dat alle prikkels je overweldigen dan is één belangrijke tip al om met grote regelmaat de natuur in te gaan.

In de natuur krijg je wel prikkels van kleuren, geuren en geluiden waardoor je brein blijft leren om deze te verwerken en je niet, net als de genoemde chronische zieken, helemaal niets meer kunt hebben.

FOCUS OF BUBBEL

Vervolgens is het belangrijk dat je leert omgaan met de prikkels die bij jou het meest heftig binnenkomen. Enerzijds is het belangrijk om te leren aangeven wat je nodig hebt en anderzijds kun je jezelf ook leren om je even voor prikkels af te sluiten. Dat betekent onder andere dat je op feestjes heel bewust je oren even uitzet, zodat je niet al die 5 gesprekken tegelijk meeluistert en tegelijk ook de muziek heel goed hoort.

Je kunt een zintuig ‘uitzetten’ door je heel erg te focussen op een ander zintuig. Als jij heel bewust bezig bent met wat je ziet en je daarop concentreert kan je brein niet óók tegelijk bezig zijn met wat je hoort. Je bent je dan niet zo bewust van de geluiden om je heen. Dat wil niet zeggen dat de geluiden niet binnenkomen en verwerkt moeten worden overigens, dus het feestje zal nog altijd veel energie kosten.

Vaak hoor je het advies om ‘in je bubbel’ te gaan zitten. Dat is een interessant advies en het idee is dat door de ‘muren’ van jouw bubbel geen prikkels binnenkomen. Eigenlijk is dat hetzelfde principe als ‘een zintuig uitzetten’. Je kunt in je eigen hoofd het beeld voor je zien van een bubbel om je heen. Een doorzichtige bubbel van een materiaal waar het geluid gefilterd bij jou komt, maar jij wel in verbinding kunt zijn met de mensen om je heen.

De muren van je bubbel houden de prikkels tegen die je niet hoeft te merken en laat juist de prikkels wél door die belangrijk zijn om te functioneren, in verbinding te zijn en je prettig te voelen. Zo kun jij je concentreren op dat ene gesprek dat je aan het voeren bent, zonder de andere gesprekken om je heen óók te horen. Het heeft te maken met een diepe focus die je moet trainen. Dat is niet iets dat je ‘besluit te gaan gebruiken’ en dan is het er. Focus moet je oefenen, oefenen en nog eens oefenen.

HERSTELTIJD

Als laatste is het heel belangrijk om rust in te bouwen in je leven. Na een feestje moet jij in je agenda meer ‘hersteltijd’ plannen dan iemand anders. Na een feestje even wandelen of in de stilte van de nacht bijkomen kan al helpen, maar wellicht heb je ook de dagen erna nog nodig om bij te komen. Twee feestjes achter elkaar plannen is dus niet zo verstandig. Dat kan betekenen dat je je grenzen moet aangeven en je prioriteiten helder moet hebben.

Wanneer was jij voor het laatst in de natuur om even bij te komen? Hoe was dat?
Deel het met ons en de andere lezers, we kunnen van je leren!

Heel veel zegen,

Elzemarij ’t Hart
TotalBalance Seniorcoach,
trainer en supervisor

Het is mijn persoonlijke missie om vanuit Gods liefde anderen in hun kracht te zetten, zodat Gods liefde zich als een oliedruppel zal verspreiden. Vanaf 2001 ben ik dan ook trainer, coach en christentherapeut en heb ik – door Gods zegen- honderden mensen verder geholpen.